Ngoài những quy định chung về chính sách giáo dục và hệ thống giáo dục quốc dân, Luật Giáo dục 2019 còn có nhiều nội dung đáng chú ý khác liên quan đến giáo viên và học sinh.
1. Nghiêm cấm ép buộc học sinh học thêm để thu tiền
Tại Điều 22, Luật quy định 06 hành vi bị nghiêm cấm trong trường học, trong đó có một số hành vi giáo viên cần lưu ý như: Ép buộc học sinh học thêm để thu tiền; Xúc phạm nhân phẩm, danh dự, xâm phạm thân thể của người học; Xuyên tạc nội dung giáo dục…
Đây là những quy định lần đầu tiên được đưa vào Luật Giáo dục 2019, trước đây Luật Giáo dục 2005 không hề đề cập đến mà chỉ được đề cập đến trong các văn bản dưới luật.
2. Yêu cầu cao hơn về trình độ chuẩn của giáo viên
Một thông tin quan trọng của Luật Giáo dục 2019 mà giáo viên cần lưu ý là kể từ ngày Luật này có hiệu lực (năm 2020), trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên được yêu cầu cao hơn so với hiện nay.
Điều 72 của Luật này quy định như sau:
- Giáo viên mầm non: Phải có bằng cao đẳng sư phạm (trước đây chỉ yêu cầu bằng trung cấp sư phạm).
- Giáo viên tiểu học: Phải có bằng cử nhân sư phạm (trước đây chỉ yêu cầu bằng trung cấp sư phạm).
- Giáo viên trung học cơ sở: Phải có bằng cử nhân sư phạm (trước đây chỉ yêu cầu có bằng cao đẳng sư phạm hoặc bằng cao đẳng ngành khác nhưng có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm).
- Giáo viên trung học phổ thông: Phải có bằng cử nhân sư phạm (trước đây có bằng đại học ngành khác và có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cũng được chấp nhận).
- Giảng viên đại học: Phải có bằng thạc sĩ (trước đây chỉ yêu cầu có bằng đại học trở lên và có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm)….
3. Tiền lương, phụ cấp của giáo viên được quy định cụ thể hơn
Điều 76 quy định về tiền lương của giáo viên như sau: Giáo viên được xếp lương phù hợp với vị trí việc làm và lao động nghề nghiệp. Đồng thời, được ưu tiên hưởng phụ cấp đặc thù nghề theo quy định của Chính phủ.
So với quy định trước đây tại Luật Giáo dục 2005, chính sách tiền lương và phụ cấp của giáo viên đã được quy định cụ thể và rõ ràng hơn, đặc biệt là bổ sung quy định giáo viên được xếp lương “phù hợp với vị trí việc làm và lao động nghề nghiệp”.
Như vậy, kể từ ngày Luật giáo dục 2019 có hiệu lực thì giáo viên sẽ không còn được hưởng phụ cấp thâm niên như quy định tại Nghị định 54/2011/NĐ-CP ngày 04/7/2011. Có thể thấy, quy định mới này được thực hiện đúng theo tinh thần Nghị quyết 27-NQ/TW về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và NLĐ trong doanh nghiệp.
4. Làm trái ngành sau 2 năm tốt nghiệp phải hoàn trả học phí
Luật quy định học sinh, sinh viên sư phạm được hỗ trợ tiền đóng học phí và chi phí sinh hoạt trong toàn khóa học.
Tuy nhiên, sau 02 năm kể từ khi tốt nghiệp, cử nhân sư phạm không công tác trong ngành giáo dục hoặc công tác không đủ thời gian quy định thì phải bồi hoàn lại khoản kinh phí mà Nhà nước đã hỗ trợ. Thời hạn hoàn trả tối đa bằng thời gian đào tạo.
5. Quy định giáo dục tiểu học là giáo dục bắt buộc
Trước đây, Luật chỉ quy định phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 05 tuổi, phổ cập giáo dục tiểu học và phổ cập giáo dục trung học cơ sở.
Luật cũng quy định rõ học phí đối với học sinh diện phổ cập. Theo đó, học sinh tiểu học trong các cơ sở giáo dục công lập được miễn học phí. Ở địa bàn không đủ trường công lập, học sinh tiểu học trong trường tư thục được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng học phí. Mức hỗ trợ do HĐND tỉnh quyết định.
Trẻ em 05 tuổi ở thôn, xã đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa… được miễn học phí. Trẻ em mầm non 05 tuổi không thuộc đối tượng trên và học sinh trung học cơ sở được miễn học phí theo lộ trình do Chính phủ quy định.